UKON Academy

Focussen 4-daagse training voor (GZ-) psychologen

Wie werkt in de ouderenzorg zal de volgende voorbeelden vast herkennen; mensen die we ondersteunen vertonen vaak op een of andere manier complex gedrag. Dwangmatig of ontremd gedrag kan ingewikkeld zijn om te begeleiden. Je kunt bijvoorbeeld denken aan het voortdurend maken van geluid, roepen of het steeds herhalen van handelingen. Het kan gaan om gedrag dat op zichzelf niet meteen problematisch is, maar op den duur wel tot stress of irritatie kan leiden. Bijvoorbeeld doordat het te vermoeiend is voor de persoon zelf en/of invloed heeft op de omgeving.

De afgelopen jaren is bij Stichting de Waalboog gewerkt aan de ontwikkeling van een methodiek, genaamd Focussen. Deze methode is ontwikkeld om grip te krijgen op ontremd gedrag bij mensen met een frontotemporale dementie (FTD). In samenwerking met het UKON is deze methodiek onderzocht en doorontwikkeld. Hieruit is een nieuwe, persoonsgerichte werkwijze voortgevloeid die helpt bij het analyseren en beïnvloeden van automatisch gedrag dat niet meer geremd wordt. We weten uit onderzoek dat de methodiek goed is ontvangen door zorg- en behandelteams voor gebruik bij mensen met ontremd gedrag en de gedragsvariant van FTD.

De methodiek lijkt op basis van praktijkervaringen ook bruikbaar bij vergelijkbare gedragsproblemen bij andere vormen van dementie. In de komende periode hopen we onderzoeksprojecten op te zetten om dit te kunnen onderbouwen.

In de methodiek ‘Focussen’ wordt ontremd gedrag verklaard door te kijken naar het proces van de prikkelverwerking bij gezonde mensen. Dit is uitgewerkt naar een dynamisch model waarin de interactie tussen de persoon met dementie zelf en zorgprofessionals leidend is voor de analyse. In dit model is ook de focus verlegd van ontremd gedrag naar automatisch gedrag dat niet meer geremd wordt. Door te focussen op automatisch gedrag en de dynamiek tussen mensen is het gemakkelijker geworden om te zoeken naar specifieke interventiemogelijkheden.

Inleiding training
Om de methodiek Focussen te implementeren op de werkvloer heb jij als psycholoog een belangrijke rol. Op de afdelingen wordt het gedrag van cliënten geobserveerd en wordt uitgeprobeerd welke benadering wel of niet werkt. Samen maak je met het team een benaderingsplan volgens de Focussen methodiek en ben jij degene die het team motiveert om hiermee aan de slag te gaan. Omdat Focussen soms een hele andere benadering vraagt, zul je de weerstand van het team regelmatig moeten bewerken. Ook dit gaat op een bepaalde manier bij Focussen, hier is tijdens de training veel aandacht voor.

Waar en wanneer vindt de training plaats?
Data: 18 september, 9 oktober, 13 november en 11 december 2025
Docenten: Elly Prins, GZ-psycholoog & Myrthe van Loenen Martinet, GZ-psycholoog
Locatie: Vergader- en Conferentiecentrum Soeterbeeck, Elleboogstraat 2, 5352 LP Deursen-Dennenburg

Wat leer je in deze training?
In deze training leer je hoe prikkelverwerking bij ouderen kan leiden tot automatisch, vaak ontremd gedrag, en hoe je dit met de methodiek Focussen ombuigt naar hanteerbaar gedrag. Je oefent met het kiezen van een passende focus voor een cliënt en leert hoe je iemand daarin kunt volgen en sturen. Ook leer je hoe je met je team een analyse maakt en deze vertaalt naar een concreet benaderingsplan. Tot slot krijg je handvatten om je team mee te nemen in deze aanpak en om te gaan met eventuele weerstand. Wil je weten welke thema's per dag aanbod komen? Bekijk dan de informatieflyer aan de rechterkant onder het kopje Informatie & materiaal.

Studielast
Training: 7 uur per dag
Voorbereiding:
Dag 1: handboek Focussen hoofdstuk 2 t/m 5 (2 uur)
Dag 2: handboek Focussen hoofdstuk 6 (2 uur)
Dag 3: het opstellen van een benaderingsplan

Word trainer Focussen met de 'train-de-trainer'
Begin 2026 zullen we opnieuw een 'train-de-trainer' traject aanbieden voor de methodiek Focussen. Dit biedt een unieke kans voor mensen die geïnteresseerd zijn in het opleiden van anderen in deze krachtige methode. Als je erover nadenkt om in de toekomst als trainer aan de slag te gaan, is het essentieel om eerst de 4-daagse training te volgen. Dit is de basis die je nodig hebt om de methodiek goed te begrijpen en effectief over te brengen aan anderen.

De exacte data voor de training worden binnenkort vastgesteld. Meer informatie? Neem contact met ons op!

Ervaringsverhalen
Liselot Meutstege-Oonk, deelnemer aan de training Focussen, vertelt over haar ervaringen en de meerwaarde van de training.

'Het volgen en sturen is een principe wat je tijdens de scholing leert en vervolgens in de praktijk (zowel op je werk maar ook thuis) ineens begint te herkennen en toe te passen. Heel leuk om te merken en nog leuker als het volgen en sturen ook het gewenst resultaat oplevert!' - Liselot Meutstege-Oonk

Benieuwd naar het hele verhaal? Lees dan verder!