De VS in de rol van WZD-functionaris – Ter zake kundig?

Aanleiding
Per 1 januari 2020 is de Wet zorg en dwang (Wzd) van kracht. De WZD regelt de rechten van mensen met een psychogeriatrische aandoening (bijvoorbeeld dementie), die onvrijwillige zorg krijgen. Uitgangspunt is dat onvrijwillige zorg alleen wordt toegepast als het niet anders kan. Een Wzd-functionaris beoordeelt alle zorgplannen waarin onvrijwillige zorg is opgenomen en heeft een organisatieberde verantwoordelijkheid over de algemene gang van zaken in relatie tot onvrijwillige zorg. De Wzd bepaalt dat als Wzd-functionaris kunnen worden aangewezen: ter zake kundige artsen; gezondheidszorgpsychologen; orthopedagogen-generalist.

Hoewel de verpleegkundig specialist (VS) volgens de wet niet is aangewezen als beroepsgroep om de rol van Wzd-functionaris uit te voeren, is deze de afgelopen jaren geaccepteerd als zelfstandige (regie)behandelaar werkzaam in het verpleeghuis. Vier verpleeghuizen (Stichting Brentano, WilgaerdenLeekerweideGroep, Innoforte en Topaz) hebben de overtuiging dat de VS deskundigheid en expertise heeft om de rol van Wzd-functionaris uit te kunnen voeren met betrekking tot het beoordelen van zorgplannen en toezicht houden op onvrijwillige zorg. Deze vier verpleeghuizen zijn leden van de actiegroep Wzd van de beweging Radicale Vernieuwing. Uit onderzoek van de HAN in 2021 blijkt dat de eerste ervaringen met de VS in deze rol (zeer) positief zijn.

Hoofdvraag
De hoofdvraag van dit onderzoek is in welke mate de VS ‘ter zake kundig is’ om de rol van Wzd-functionaris uit te voeren. 

Methode
De methode bestaat uit twee delen. In deel één beantwoorden we de vraag wat ter zake kundig inhoudt en in welke mate de VS ter zake kundig is als WZD-functionaris. Dit doen we door een inventarisatie onder aanbieders van nascholingen voor WZD-functionarissen, een consensusbijeenkomst met WZD functionarissen, en een vragenlijst onder zorgprofessionals om de competenties van VS’en in kaart te brengen. In deel twee beantwoorden we de vraag wat ter zake kundig met betrekking tot het algemeen beleid van organisaties inhoudt en in welke mate de VS hierop ter zake kundig is. Dit doen we door een focusgroep met beleidsmedewerkers, managers en bestuurders.

Planning
Het onderzoek is gestart op 1 oktober 2022 en loopt tot 1 maart 2023.

Financiering en opdrachtgever
Stichting Brentano is opdrachtgever.

Het onderzoek wordt gefinancierd door: V&VN VS, Stichting Brentano Amstelveen WilgaerdenLeekerweideGroep, Innoforte, en Topaz.